Vandaag bespreken we een vraagstuk dat in het hele land tot spanningen leidt: de vestiging van een nieuw asielzoekerscentrum. Een ingewikkeld dossier, ongetwijfeld. Maar voor mij is de kern helder. Harderwijk heeft in de afgelopen jaren ruimschoots zijn bijdrage geleverd. We boden onderdak aan meer dan 800 asielzoekers, ruim het dubbele van wat aan ons werd gevraagd. Het was een keuze die gepaard ging met meer dan 600 incidenten in één jaar, waarvan maar liefst 244 met een gewelddadig karakter.
Ik ben zelf de wijken ingegaan, heb geluisterd, gekeken en gevoeld. De conclusie is onmiskenbaar: Harderwijk is AZC-moe. Onze stad heeft het uiterste gegeven. Het is dan ook volkomen redelijk om te stellen dat het nu de beurt is aan andere gemeenten in de regio. En wil je het dan echt heel graag, dan geldt: draagvlak is geen bijzaak, maar een randvoorwaarde. En wie meent dat opvang eenvoudig en noodzakelijk is, nodig ik van harte uit om de daad bij het woord te voegen: open uw deur, bied zelf onderdak.
Wat in elk geval niet kan, is het doordrukken van een locatie zonder overleg, en zonder de inwoners serieus te nemen.
Deze locatie is, met alle eerlijkheid, volstrekt ongeschikt. Een bestuurlijke vergissing van formaat. Als het vorige AZC en andere AZC's in Nederland ons íéts hebben geleerd, dan is het dat een plotselinge en directe vermenging van grote aantallen asielzoekers in een lokale samenleving leidt tot frictie, overlast en onveilige situaties. Kijkend dan naar de omgeving van de voorgestelde locatie, maakt duidelijk dat een vermindering van aantallen asielzoekers niet het aantal incidenten zal laten dalen. Wat zie ik namelijk? De vijf belangrijkste openbare voorzieningen die intensief worden benut: scholen, zorginstellingen, openbaar vervoer, recreatieve voorzieningen en winkels, bevinden zich allemaal op loopafstand. Dat betekent: méér contactmomenten, méér interactie, en daarmee ook onvermijdelijk méér risico op spanningen en incidenten. Alsof dat nog niet zorgwekkend genoeg is, wordt er ook gesproken over het huisvesten van kwetsbare kinderen in hetzelfde gebouw. Laat me duidelijk zijn: ik heb zelf gewerkt in het speciaal onderwijs. Ik weet uit ervaring hoe gevoelig deze groep is. Het mengen van zulke kwetsbare kinderen met een instabiele nieuwe omgeving is geen integratiebeleid, het is een recept voor mislukking. Het resultaat? Onze eigen Harderwijkse kinderen, die rust, structuur en veiligheid verdienen, worden hiervan de dupe.
Tot slot moeten we het hebben over onze dochters, zussen en moeders. In de statistieken van incidenten rond asielzoekerscentra prijkt een verontrustende categorie steevast in de top drie: seksuele grensoverschrijding. Kijkend naar dit feit, is het werkelijk onbegrijpelijk dat men serieus overweegt een asielzoekerscentrum te positioneren pal naast een school, een hockeyvereniging én een zwembad, plekken waar jonge meisjes dagelijks komen, in sportkleding of badkleding, kwetsbaar en nietsvermoedend.
Wie dit plan heeft bedacht, heeft óf geen notie van de praktijk óf een pijnlijk gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef.
De gemeente doet er goed aan zich een fundamentele vraag te stellen: past een AZC überhaupt binnen de grenzen van Harderwijk? Mocht het antwoord daarop ‘ja’ luiden, dan is een zorgvuldig, open en eerlijk gesprek met onze inwoners onmisbaar. Sta mij toe u mee te nemen naar een naam die wij allen kennen uit onze geschiedenisboeken: Thorbecke, de grondlegger van onze parlementaire democratie. In 1848 schonk hij ons de Grondwet die de fundamenten legde voor ons huidige politieke bestel. Maar wie de opvattingen van Thorbecke werkelijk kent, weet dat hij niet slechts in de richting van Den Haag keek. Hij sprak met nadruk over het belang van de gemeente als hoeksteen van de democratie. Zijn woorden waren helder: “De gemeente is er voor de burger, niet de burger voor de gemeente.”
Ik hoor partijen spreken over menswaardige opvang en het nemen van verantwoordelijkheid. Begrippen die ik onderschrijf, maar laat mij dan ook één belangrijk perspectief toevoegen: laten we het vooral ook menswaardig houden voor de Harderwijker. Verantwoordelijkheid nemen betekent niet blind doorzetten. Het betekent uitleg geven. Luisteren. Ruimte bieden voor vragen. Zorgen serieus nemen. En bovenal: actief zoeken naar draagvlak. Alleen dan is beleid niet slechts juridisch houdbaar, maar ook moreel legitiem en democratisch te verantwoorden. Als jonge student bestuurskunde leer ik één ding keer op keer: bestuur zonder draagvlak oogst wantrouwen. En beleid zonder draagvlak bestáát in feite niet. Wat ik vandaag vraag, is geen simpel 'ja' of 'nee' tegen een AZC. Wat ik vraag, is iets fundamentelers: een herwaardering van het besef dat democratie geen technocratisch proces is, maar een levend gesprek, tussen bestuurders en burgers, geworteld in vertrouwen, betrokkenheid en eerlijkheid.
Dat, dames en heren, is wat Thorbecke ons naliet. En dat is precies waar de Harderwijker recht op heeft.
Reactie plaatsen
Reacties